‘Average artists copy their peers, but the true great artistic gesture lies in the shamelessness of stealing and getting away with it.’ Dora Maar
Het boek Dora en de Minotaurus geeft een beschrijving van het leven van de fotografe Dora Maar (Henriette Theodora Markovitch,1907 – 1997). Dora Maar was een succesvolle surrealistische fotografe en een flamboyant figuur uit de Parijse avant-garde tussen 1935 en 1944.
Haar relatie met de schilder Pablo Picasso zou de rest van haar leven sterk beïnvloeden. Het interessantste stuk van het boek vond ik toen Dora collega-kunstenaar Frida Kahlo ontmoette: ‘Een leeftijdsgenoot van wier schilderijen ik onder de indruk was vanwege de immense expressiviteit. Haar is gelukt wat ons niet is gelukt. Frida is niet alleen ondanks haar ziekte, die het thema van haar schilderkunst werd, maar ook ondanks Diego (Rivera) schilderes gebleven.’
Dora’s carrière was in 1936 op een hoogtepunt. Ze woonde en werkte in Parijs, waar ze bekend stond als een mysterieuze, onafhankelijke, getalenteerde, ongrijpbare en trotse vrouw. Zij hoorde tot de kring surrealistische kunstenaars en was de eerste vrouw die binnen deze kring mocht exposeren. Het verhaal is gebaseerd op een notitieboekje waarin Dora zichzelf in het Kroatisch (de taal van de schrijfster) uitleg geeft. Haar aantekeningen verwoorden het proces in haarzelf tot aan de breuk met Picasso. Ze wil begrijpen wat haar heeft gedreven tot haar zelfontkenning. Bron: vrouwenbibliotheek.nl [‘Dora en de minotaurus’ door Slavenka Drakulić | Vrouwenbibliotheek Utrecht].
De boektitel is geënt op Picasso’s bekendste tekening: Dora en de Minotaurus, uit 1936. Deze tekening verbeeldt een monster met een stierenkop en een mensenlichaam dat paart met een vrouw. Drakulic legt in dit boek wonden bloot als de hoge prijs die Dora Maar voor de liefde van Picasso heeft moeten betalen. Daarbij wordt tegelijkertijd in deze roman de kunstwereld van de jaren dertig in Parijs tot leven gebracht. Let wel: Dora Maar was zoveel meer dan de geliefde en muze van Pablo Picasso, reeds lang voor hun relatie al was zij een succesvolle fotografe en een van de meest bekende figuren uit de Parijse avant-garde. Zij intrigeerde ook Picasso en tijdens hun jarenlange verhouding legde deze haar mysterieuze uitstraling vast in een reeks van diverse portretten. Alleen, zoals nu eenmaal gebeurde in die tijd en in een bepaalde mate ook nog vandaag de dag, vrouwen met een stem hoorde men liever niet. Dora Maar heeft voor de liefde van Picasso de hoogste prijs moeten betalen. In de roman Dora en de Minotaurus laat Slavenka Drakulić deze buitengewone vrouw zelf aan het woord. Ze geeft de vrouw die besloten had te zwijgen een stem. Een stem aan de vrouw die haar carrière opgaf voor een man die ze haar hele leven niet meer zou loslaten.
Boekcitaat:
Picasso was bang voor mijn geestelijke gezondheid en heeft je hulp ingeroepen. Eerlijk gezegd geloof ik niet dat hij zich echt zorgen maakte. Dat denkt alleen iemand die hem niet kent. Ik denk dat hij me gewoon in het gekkenhuis heeft gestopt om van me af te zijn.
Van de auteur Slavenka Drakulic verscheen eerder:
* Frida’s bed (Een prachtig verbeeld verhaal over de laatste dagen van Frida’s leven).
* Frida’s pijn (Roman over het leven van Frida Kahlo).
Over de auteur
Slavenka Drakulić (1949) is een Kroatische journalist, romanschrijver en essayist. Ze schrijft voor internationale kranten als The New York Times Magazine, Süddeutsche Zeitung en The Guardian. In 2014 ontving ze de prestigieuze Preis der Leipziger Buchmesse. In Praag werd zij in 2010 uitgeroepen tot een van de invloedrijkste schrijvers van Europa. Ze woont in Zweden, Oostenrijk en Kroatië.
Gebruikte bronnen:
Boek Dora en de Minotaurus
De Vrouwenbibliotheek.nl
Uitgeverij Orlando
‘Wormmaan, Mariken Heitman. Een ontroerende zoektocht inwaarts waarin dwergolifanten, erwten en de wording van een mens samenkomen.’
Lirian Art 